نام انگلیسی : Kestrel

نام فرانسوی : Faucon Crecerelle

نام لاتین : Falco Tinnunculus

 

چطور پیدایش کنیم:

طول بدن حدود 32 تا 38 سانتی متر است و هنگامیکه بالهایش را باز می کند حدود 60سانتی متر گسترده شده و بزرگتر به نظر می آید ؛ بال‌های نوک‌تیز و دم باریک ، این پرنده را در زمره شاهین‌ها قرار می دهد و اندازه کوچک و عادت درجا بال‌زدن‌های طولانی ، نشانه دلیجه بودن آن است.بالها باریک ودراز و منقار کوتاه وقلاب مانند است و دم نسبتاً بلندی دارد که در انتها کمی گرد می شود.

دلیجه دورنگی- جنسیتی دارد بدین معنی که رنگ نر آن با رنگ ماده آن تفاوت دارد. سر و دم دلیجک نر آبی-خاکستری است. در ماده‌ها، دم قهوه‌ای با نوارهای سیاه است. پرنده نــر ، سطح پشتی بلوطی رنگ و خالدار و سطح شکمی نخودی با خال‌های سیاه پراکنده دارد . سر ، دمگاه و دمش خاکستری است و نوار پهن سیاهی نزدیک انتهای سفید دمش دیده می شود ، شاهپرهای اولیه و ثانویه سیاه دارد . پرنده ماده سطح پشتی قهوه‌ای مایل به خرمایی با راهراه عرضی ( نه خالدار ) و دم خرمایی رنگ راهراه دارد. البته در هر دو جنس ناخنها سیاه رنگ است.

در بیشتر ساعات روز تا تاریک و روشن شدن هوا به دنبال طعمه می گردد، پرواز بسیار سریع و دید قوی دارد . ابتدا در آسمان چرخ می زند و موش یا قورباغه ای را لای علفها زیر نظر گرفته و از فاصله 10تا20متری در هوا وبالای سر آن در حالیکه در جا بال می زندد ر یک موقعیت مناسب با سرعت و قدرت به پایین شیرجه رفته و مستقیماً روی سر شکار خود فرود می آید و طعمه را با چنگالهایش می گیرد پرنده بسیار جسوری است و با منقار ،گردن شکار را از سمت پشت جدا می کند و اغلب شکار را با یک پا نگه می دارد و حتی در وزش بادهای سخت با بالهای کشیده و چشمانی که به زیر خیره شده است بدون آنکه سرش را تکان دهد بی حرکت در آسمان می ماند.

معمولاً پستانداران کوچک ،مارمولک ها ،نرم تنان،موش ها، قورباغه ها یا حشرات بزرگ را شکار می کند و حتی توانایی شکار قمر یها و مرغان زیبای در حال پرواز را دارد.

 دلیجه از پرندگان شکاری (روز زی)و از تیره شاهینیان است که با تکنیک خاص خود در شکار طعمه ،از گونه های دیگر به خوبی تشخیص داده می شود و دلیجه و تعدادی اندک از پرندگان دیگر از جمله پرستوهای دریایی تنها برای چند ثانیه قادرند قبل از یورش به طرف طعمه در هوا بال‌بال زنان درجا باقی بمانند.

در زیستگاههای مختلفی به سر می برد و معمولاً تکزی بوده و در از بین بردن جانوران موذی که به محصولات کشاورزی و باغ ها و درختان آسیب می رسانند نقش مهمی دارد.

صدای پرنده:

معمولاً پرنده ساکتی است اما در هنگام احساس خطر صدای جیغ مانندی به صورت kikikikiki   از آن شنیده می شود  و گاهی اوقات vriiiiiiih را زوزه می کشد.

 

زیستگاه :

دلیجه در مناطق باز ،درختزارها و حاشیه تالابها،روی تیرهای برق و صخره ها در نزدیکی شهرها و روستاها به سر می برد.
در علفزارها ، سواحل ، کشتزارها ، فضای باز جنگل‌ها و گاهی در شهرها دیده می شود . در لانه متروک کلاغ و زاغی و امثال آنها ، یا روی صخره های بلند ، ساختمان‌ها و گاهی در شکاف درخت‌ها زادوولد می کند .

پراکندگی :

دلیجه از جمله پرندگان بومی ایران است و در گذشته نه چندان دور از پراکندگی فراوانی برخوردار بوده و اما در حال حاضر و طی پانزده سال گذشته اطلاع دقیق و مستندی از وضعیت این پرنده در دست نیست  .